» » Жақсы есім малдан артық.

Жақсы есім малдан артық.

  Нәресте дүниеге келгенде оған берілетін есімді таңдау дәстүрі, ата-анасының жауапты міндеттерінің бірі. Сәби тумай жатып та оған қойылатын есімді таңдауға болады. Қазақ халқы Ислам дінін ұстанғандықтан мұсылманша ат қою (азан шақырып ат қою) дәстүрі кеңінен тараған. Қазақ халқының салты бойынша балаға үш күннің ішінде ат қойылуы керек. Сәби дүниеге келген отбасында немесе үлкен әулетте үлкен ата-әжелер болса, есімді солар таңдайды. Үлкеннің айтқанына қарсы келмейтін жастар қаласа да, қаламаса да келісіп жататын кездер аз емес. Үлкендер жағы өздеріне таныс, мағынасы қанық аттарды таңдаса, жастар жағы заманауи есімдерді қоюға ұмтылады. Ескі немесе жаңа есімдер қойылса да оның мағынасына баса назар аудару керек. Өйткені адамды басқа адамдар есімі арқылы таниды, шақырады. Сол үшін адам өзінің есімінің ыңғайсыздығынан немесе құлаққа түрпідей тиюінен қысылмайтын болу керек.
«Сәбиге ауыр болады» деп әруақты кісілердің аттарын қоярда үлкендердің рұқсатын алуы ұлтымыздың ұрпақ ертеңін ойлағандығының белгісі емес пе?  Баласы тұрмай жүрсе, ешкімнің назары түспесін деген ниетпен жұпыны есімдерді таңдайтын немесе Жасұзақ, Жүзжасар, Өлмес, Өскен деп атайтын, сәбидің дені сау, жаны берік болуын меңзеп Темірболат немесе Шойынбай деген есім беретін дәстүріміз кешеге дейін желісін үзбей жетіп еді.  
Ғалымдар ХХ ғасырдан бері адамның есімі оның тағдырына, болмысына қаншалықты әсер ететіні төңірегінде зерттеулер жүргізіп келеді. Антропонимика ғылымы деп аталатын бұл саладағы зерттеулер нәтижелері адамның есімі оның өміріне айтарлықтай әсер етеді деген тұжырымға табан тірейді. Осындайда әлемге жаңалық болып жатқан антропонимиканы біздің бабаларымыз әлдеқашан игеріп тастағанына мақтанасың.  Бүгінде балаға есім қою дәстүрі де өзгеріске ұшырады. Мағынасы белгісіз шетелдік ныспыларды жиірек таңдайтын болдық.  Бұған ауыз да, құлақ та үйреніп келе жатыр.
Жуырда Ресейде Урал қаласының тұрғыны есімін кәдімгі Түшпара деп өзгертіпті. Түшпара шығаратын фабриканың акциясын ұтып алу үшін жасаған қадамы екен. Тағы да Украина астанасы Киев қаласында болған мына бір акция талай жанды таң қалдырды. Оның шарты бойынша кәдімгі Айфон 10 телефонын бар болғаны 1 гривнаға сатып алуға болады. Ол үшін... ата тегіңмен қоса өз атыңды ауыстыруың керек. Яғни  жаңа смартфон алу үшін тегіңді 10, ал есіміңді Айфон деп өзгертсең болғаны.                                                    
Осындай сұмдық бізге келмесе екен. Қаракөздеріміздің арасында айдың-күннің аманында өз атынан бас тартып, Айфон атанғысы келетіндер табылып қала ма деген қорқыныш қой біздікі...
Байтүгей СУАН
14 мамыр 2019 ж. 661 0

PDF нұсқалар мұрағаты

46-375

19 қараша 2020 ж.

45-374

12 қараша 2020 ж.

44-373

05 қараша 2020 ж.

Жаңалықтар мұрағаты

«    Қаңтар 2025    »
ДсСсСрБсЖмСбЖс
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031