“Мына қара күрең айғыр 1961 жылы Вьетнамға көмек ретінде Мұңғыл елінен бірнеше жылқылармен бірге аттандырылған. 1963 жылы ту Вьетнамнан көлдер мен нуларды, құмдақтар мен шөлдерді кесіп өтіп, тұяғы мүжіліп, сауыры сөгіліп, қабырғасы терісіне жабысып, терісі тулаққа айналғанша туған жері Мұңғылға, туған ауылына, туған қорасына екі жыл кешіп қашып келген. Ғажап. Іш елжірейді. Не деген түйсік? Не деген махаббат?..”, – деп жазады желі қолданушысы Манарбек Керей.

Қазақ жылқыны ежелден киелі жануар санаған. Жылқының тектілігі сонша айғырлары үйірін жыртқыштардан да қорғап жүреді. Тіпті айдап алып кеткен жағдайда айғырдың үйірін бастап, қашықтығына қарамастан өз жеріне қайта алып келетіні талай аңыз-жырларда жазылғаны белгілі.