Қазір ауылға бара қалсаңыз, бұрынғы 200-300 үйдің орнына 40-50 шақты түтінді ғана көресіз. Кейбір елдімекенде 12 жылдық мектептер не сегіз жылдық, не болмаса бастауыш білім беру ошағына айналған. Дегенмен ол жерде де тіршілік толас­та­масы анық. Ол үшін қайта қалпына келтіру жұ­мыс­тары жүргізілуі керек. Өйткені ел болашағы – ауылда! Кеңес одағы ыдырап, елі­міз тәуелсіздік алған жыл­дары жекешелендіру жүргізіліп, мемлекеттің қарамағындағы зауыт, фабрика, кеңшарлар жекеге өте бастады. Халық саны көп болған біздің ауыл да осындай уақытты бастан өткізді. Басқа ұлт өкілдері тарихи отандарына көшіп кетті. Мемлекет меншігіндегі қара малды кеңшар дирек­тор­ы жүк көліктеріне тиеп, қа­лаға жөнелтті. Уәжі – жарық­қа қарыз екенбіз. Ал қырық жыл табан аудармай механизатор болып ауылда еңбек еткен әкеме пай ретінде төрт-бес мал (оның біреуі – соқыр бұзау) бергені де есімде. Басқалар да осындай кепті киді. Бұны неге айтып отыр­мын? Сол кеңшарлар тараты­лып, мал таран-таражға түсіп, мыңдаған техника темір-тер­секке айналып, Қытай асқан соң, жұмыссыздық белең ала бастады. Бір қап ұнға бір қой­ды айырбастаған күндер де болды. Жастардың бәрі нә­пақасын табамын деп қалаға шұбырды. Тек кенже баласы­мен кемпір-шалдар қалды. Кей ауылдық мектептерде 300-400 бала оқыса, қазір жүзге де жетпейді. Ауылда көшіп кеткен тұрғындардың үйлері бір сиырға айырбас­тал­са, кейбір үйлер сатып алу­шы­сын таппай, бұзыла бастады… Дегенмен қазір ауылдар­дың екінші тынысы ашыла бастады. Ауылды көркейту үшін бағдарламалар түзіліп, мемлекеттен мал басын кө­бейту үшін несиелер беріліп те жатыр. Алдағы уақытта қаладан ауылға ағылу үдерісі басталса, таң қалмаймыз. Ауылды айтқанда, тағы бір мәселе туындайды. Ол – кадр жетіспеушілігі. Білікті маман­дар­дың тапшылығынан «Ди­п­ломмен – ауылға» деп оқу орындарына түскен студент­терге гранттар бөліп, сол жыр­тықты жамағысы келген Үкімет жастарды ай­мақтарға тоғытқысы келді. Кейбір жас­тар сол жобамен толық таныс­пай, қол қойып алып, ер­теңіне ауылға бар­май, бюд­жет­тен бөлінген қаржыны қалта­сынан жауып әуре болып жүрсе, бұл уақытта ауылда жүз­деген бала жұмыс таба ал­май шарқ ұруда. Кейбірі вахталық әдіспен 15 күн үйде, 15 күн түзде бала-шаға асырау қа­мы­мен жұмыс істейді. Оның өзі табылып жатса деңіз… Ресми дерекке сүйенсек, жергілікті атқарушы органдар бағдарлама бойынша 2018 жылға арналған бюджеттік несиелерге 19 миллиард тең­ге­ден астам қаржы сұраған екен. Іс жүзінде 13,7 миллиард теңге бөлінген. Сондықтан да ауылдық жерлерде кейінгі кезде жыл сайын 6 мыңдай жас маман жұмысқа орналас­қанымен, олардың тең жар­тысына жуығына мемлекеттік қолдау болмай қалған. Биыл бағдарламаға 3 786 маман ғана енгізілген. Ал Денсаулық сақ­тау министрлігінің жыл басындағы мәліметі бойын­ша, ауылдық жерлерде 580 дәрігер жетіспейді. Бұған қо­са, Білім және ғылым ми­нистрлігі республика бойын­ша қазір 4 952 мұғалімнің тапшы екенін есепке алған. Сонымен бірге, баспанаға жете алмай жүргендер де же­терлік. Осыдан кейін ауылға барып жұмыс істеуге құл­шынған жастың жігеріне құм құйылары хақ. Бұндай мәселені оңтайлы шешіп отырған ауылдар бар. Олар – жекешелендіру ке­зінде шаруашылық мүлкін, малын талан-таражға салмай, ұжым құрып сақтап қалған­дар. Өз қаражатымен жас­тарды оқытып, жоғары білімді маман қылып шы­ғарады. Үй беріп, жағдайын жасайды. Осындай қамқор­лықты көр­ген жастар сол жерде тұрақтап қалады. Ал неге сол ұжым­дар­дан үлгі алмасқа?! Демек, қазір ауылда тұра­тын жастарды оқытып, со­лар­дың ығына қарай бағдар­ла­ма жасаған маңызды. Мы­салы, неге бұрынғы аудан орта­лық­та­рындағы СПТУ-ды қайта жаң­ғыртпасқа?! Ал ол оқу ор­нында сол ауылда өскен бала­ларды тиімді бағдарла­ма­мен оқытса, олар білімін жетіл­діріп, қуана-қуана өскен орта­сына оралатынына, сол туған жері үшін аянбай еңбек етеріне сенім мол. Ауылда өскен ба­ланың арасынан мұғалім, агроном, дәрігер, мал дәрігері шықпайды деп көріңіз… Миллиардтарды жөнімен жұмсау керек қой!