– Мен мал союды 12 жасымда бастадым. Марқұм әжеміз қасына ертіп жүріп бәрін үйретіп еді. Алғашында жіліктеу дегенді білмедім. Тек бауыздап, терісін алып беретін едім. Кейін барлығын тәжірибе жинау арқылы меңгеріп алдық қой. Мал союда да мән беретін жайттар көп. Көзіңе түскен малды соя салмай, оның ауру-сырқаудан аман екеніне көз жеткізу керек. Барынша етті, семізін таңдап алу да маңызды. Өйткені арық малдың еті татымайды. Оның үстіне әрқайсысының сойылатын уақыты бар. Мысалы, көктем мен жаз айларында жеңіл-желпі қой, ешкі сойылады. Ал күзден бастап ірі қара сиыр, жылқылар сойылса, қыстың алғашқы айында түйелер сойылады. Ал қартайған, қыстан шыға алмайды-ау деген малды асқатыққа сойып алатыны белгілі.

– Ол енді көпшілікке белгілі деп ойлаймын. Ең бірінші, мал сойылатын жердің барынша таза болуы, екінші, тізе бойындай қылып қан ағызуға шұңқыр қазылуы, үшінші, құбылаға қаратып сою секілді заңдылықтар сақталу керек. Пышақтың өткірлігі – басты назарда. Мұнымен қоса, малды ұрмай-соқпай апару, пышақты да малға көрсетпей қайрау, бауыздағанда өңеш пен кеңірдекті арасына уақыт салмай қатар кесу секілді дүниелерді естен шығармаған жөн. Мен көп жерде байқайтын бір қателік бар. Малдың қаны толық ағып бітпейінше жұлынын үзіп жібереді. Негізінде бұлай істеуге болмайды. Кез келген мал шариғат жолымен дұрыстап бауыздалу керек. Ал енді одан кейінгі ешқандай қыл жібермей сою, теріде сүйемдей ет қалмауын қадағалауды барлығы білетін шығар.

– Негізінде әр малды әрқалай сояды. Оған керек адамның күші де, уақыты да бар. Мәселен, қойды жалғыз адам бір сағатта, сиыр мен жылқыны екі-үш адам екі сағатта соя алады. Ал түйеге 3-4 адам керек. Салмағы мен көлеміне қарай оған да төрт сағаттай уақыт жұмсайсың.

– Әрине. Әуелі қойдан бастайық. Қой сойғанда, оны жығып, төрт аяғын мықтап байлап, құбылаға қаратып бауыздап, терісін сыпырып алады. Бас сирағын алғаннан кейін төс етін бөлек бір ыдысқа салып қоясың. Ішін жарған соң өңешін суырып, өкпе бауыры бөлек ішек қарынын бөлек алып тазалап алады. Сол ішек қарын алғаннан кейін кеңірдегі суырылып, өкпе бауыры, жүрегі тұтастай шығарылады. Жүректің қанын ағызып жуып аласың. Содан соң екі бүйрегі алынып, екі жамбастың түйіскен жері ажыратылып, тік шек пен қуық ұқыппен алынуы шарт. Содан кейін сүбе қабырға сөгіледі. Артынша мойын, арқа бел омыртқалары бұзылады. Жалпы, сиыр да қой мен ешкі сияқты сойылады. Ал түйені сойғанда, терісін арқасынан бастап, іреп соясың. Мойыны ұзын болғандықтан оны екі жерден бауыздайды. Мойын терісі көбіне бөлек алынады. Түйенің алдымен өркеші, сосын аяқтары алынады, қалған жағы сиырдікіндей бұзылады. Осында ескере кететін бір жайт бар. Малды сойғанда мүшелеп пышақпен ғана сою керек. Өйткені сою барысында адам денсаулығына зиянды бездер мен тамырлар алынып тасталу қажет. Қазақ өмірінде жылқының алатын орны ерекше. Оны сою барысында да өзгешеліктер бар. Мысалы, жылқыдан бөлек малды әкеле салып, жығып алып соя беруге болады. Алайда жылқыға бап қажет. Ол терлеп немесе су ішпеген болса бауыздауға болмайды. Себебі тері басылмаса сойған кезде еттің түсі өзгеріп кетеді. Мұны арнайы қасапшылар болмаса көбісі біле бермейді.