Волонтерды демеушілермен шатастырмаңыз

– Волонтер екенсіз ғой! Сіздерге бір өтінішім бар. Таныс отбасыға материалдық көмек қажет еді…

Ерікті жастарды көргенде қала тұрғындарының көбі әңгімесін осылай бастайды. Бір қарағанда, мыңдаған отбасыға азық-түлік тарататын волонтерлардың көбі қайырымдылық жасайтын демеуші сияқты көрінетін де болар. Десе де, мынаны түсінуіміз керек.

Волонтерлар – ізгі ниетімен еңбегіне ақы сұрамастан қоғамға жақсылық жасаушылар, иә ерікті түрде көрсетілген кез келген қызмет волонтерлық болып саналады. Әсіресе, төтенше жағдай кезінде олардың көбі қайырымды жан мен науқас, мұқтаж отбасы арасындағы алтын көпір болды. Індет өршіп, ел жұрт елең-алаң күй кешіп, ауа жетпей, дәрі таппай даурыққан кезде волонтерлар бас көтерді. Сол уақытта облыстық Жастар ресурстық орталығының жанындағы еріктілер фронт-офисіне 800-ден астам волонтер жиналыпты. Бұл тек есепке алынғаны. Бірақ көбінің демеушілерден басты айырмашылығы жұртқа көмек көрсететін арнайы қоры болмауында. Олардың көбі меценаттар секілді адамдарға үй салып не керек дүниесін уақытында алып бере алмауы мүмкін. Бірақ ең бастысы күш-жігері мен уақытын басқаларға арнайды.

Карантин кезінде елдің бәрі етек-жеңін жиып, сақтануға көшкенде олар қалай қорықпады, кімге қалай көмектесті? Мұны білу үшін облыстық «Волонтерлар фронт офисінің» жетекшісі Болатбек Айтбенбетовке хабарластық. Болатбектің карантин уақытында әлеуметтік желіде бастама көтеріп, еріктілерді біріктіргенін біз де байқаған едік.

Болатбек Айтбенбетов, волонтер:

Ел алғысы ерекше сезім сыйлайды

Бұрын болмаған дерт дендегеннен кейін «адамдарға біз қалай көмектесеміз?» деген ойдың жетегінде болдым. Мен ғана емес, фронт офиске жиылған волонтерлар, орталық мамандарының бәрі азаматтық парызын орындауға барын салды. Бастысы хабарласқан, жеке байланыс нөмірімізді тауып өтініш айтқан қай тұрғынды да ескерусіз қалдырмадық. Материалдық көмек қажет болса, тілегін кәсіпкер азаматтарға жеткіздік. Демеушілер арқылы алынған азық-түлікті іріктеуден бөлек, таратуға жеке көлігі бар 20-дан астам ерікті атсалысты.

Пневмония өршігенде ел дәріханадағы кезекті сағаттап күтті. Керек дәрі бірінде болса, бірінде жоқ. Сол кезде орталық жанындағы әлеуметтік дүкен бағытын өзгертіп, тұрғындардан мерзімі өтпеген, керекті дәрілерді қабылдай бастадық. Өзінде болса, өзгеге беретіндер көп екен. Тіпті аллергияға қарсы дәріні әкеп тапсырғандар да болды. Бірақ барынша осы дертті басатын дәрілерді қабылдадық. Соның арқасында керекті препаратын таппай хабарласқан, дәрігер берген рецепті көрсеткен 240 отбасыға дәрі үлестірдік. Еріктілердің өздері де үйлерінен, тіпті сатып алып үлес қосқандары болды. Ал, қазір дәрі іздеп хабарласатындар мүлде жоқ десек те болады.

Волонтерлар оттегі баллонын арқалап ауруханадағы науқастарға да жәрдемші болды, ал орталықтың автобусы баллон тасуға босатылды. Баллон жеңіл емес, әсіресе күннің ыстығында 90 келілік дүниені әрі-бері алып жүру үшін де шыдам керек. Сол уақытта жігіттер күн сайын кезектесіп, жалпы саны жүзге жуық жігіт осы іске атсалысты. Олардың ішінде Facebook-тағы хабарламаны оқып, арнайы келгендері де бар.

Бізде «вирус жұғып кете ме?» деген қорқыныш болмады емес, болды. Жігіттердің көбі отбасылы, кішкентай балалары бар. Бірақ осы уақытта елге көмек керегін жан дүниемізбен түсіндік. Әсіресе, біздің вирустан сақтануымызға «Абзал и К» ТС директоры Мағжан Ералиев үлкен қолдау көрсетті. Біз үшін алаңдап 50 қорғаныш киімін, бетперделерімен бірге алып берген болатын. Сеніміміздің мықтылығынан болар әрі осындай жанашырлықтың арқасында бірде-бір волонтердың «пневмониямен ауырып қалдым» деген хабарын естімедік.

Бұл волонтерлар еңбегінің елге белгілісі ғана. Көбіне бір шараны айтсақ, қалған жұмыстарды жариялай бермейміз. Өйткені, волонтер болу – белгілі жоспар, нақты қызмет емес, жүректің қалауы.

Ақбаян адам жанына араша болды

Бірақ волонтер Ақбаян Бүркітбай бұлай ойламайды. Бәрін басынан бастайық.

Сол күні ол Төтенше жағдай департаменті қызметкерлерімен бірге судағы қауіпсіздік бойынша рейдке шыққан болатын. Волонтерлардың бұл қызметі де қалыптасқан жағдай. Сырдарияның сол жағалауында рейдке қатысқан волонтер қайтар жолда қыз баланың суға батып бара жатқанын байқайды. Әдепкіде олар алысқа жүзіп бара жатқан болар деп мән бермейді. Бірақ мән-жайды түсінгенде департамент қызметкері Бексұлтан Бижігіт ойланбастан суға қойып кетеді. Қызды жағалауға шығаруға балық аулап отырған Дастан Қадыров есімді азамат та көмектескен. Олармен бірге Ақбаян да арнайы мамандар келемін дегенше қызға жәрдем жасап, аман қалуына септігін тигізді.

Иә, ниет текке кеткен жоқ. Ақбаян үйінен шыққанда адамдардың амандығын ойлаған еді ғой…

Айта кету керек, өткен айда «Сабақтастық» бағытының волонтерлары дизайнерлермен бірге облыстық «Балалар ауруханасының» қабырғаларын бояп, сурет салып бергенін жазған болатынбыз. Анимация кейіпкерлерінің бейнесі сондай сәтті шыққан еді. Ақбаян – негізі сол «Сабақтастық» бағытының волонтеры.

«Феи-Швеи»-дің маскалары әлі де жарамды

«Феи-Швеи» – төтенше жағдай кезінде іске қосылды. «Qosyl» қалалық жастар ресурстық орталығының жобасы. Алғашқыда 25 тігінші волонтердан құрылған жоба аясында көп реттік маска дайындалды.

– Карантин уақытында бір реттік шаралардан бөлек, тұрақты жобалар қолға алынды. Өзіме қатты ұнайтыны – «Феи-Швеи». Қалада оған дейін демеушілер көмегімен мүмкіндігі шектеулі жандарға тегін маска таратып, аялдамаларда жалпы маска тағудың қажеттілігін түсіндіріп, акция жасаған болатынбыз. Одан кейін ұсыныс түсті. Бір кәсіпкер батист деген жақсы материал алып берді. Содан екі күннің ішінде 25-ке жуық тігінші волонтер тауып, 1000-ға жуық көпреттік маска тіктік. Өйткені, біз түсіндік. Бір реттік масканың 5000-10000 данасын таратқанмен, ол 2-3 сағатқа ғана жарайды. Ал біздің төтенше жағдай кезінде таратқан маскаларды әлі күнге дейін тұрғындар пайдаланып жүр. Сол бастамамызды тігінші әпке, замандастарымыз бірден қолдады. Біз әр үйге жеке көлікпен заттарды таратып береміз. Олар тігіп болған соң хабарлайды, сол кезде алып кетеміз.

Қалаға қарасты 7 ауылдық округ, екі кент бар. Сол ауылдардағы жастар, әкімшілік мамандары, волонтерлар көмегімен әлеуметтік осал топтағы адамдарды қамтыдық. Өйткені «қала» деп жүріп, қаланың орталығындағы тұрғындармен ғана шектеліп қаламыз да, ауылдық округтегі жағдайы төмен адамдарды естен шығарып алатынбыз. Карантин уақытында мұны да ескердік, – деді орталық басшысы Сабыржан Кеңшілік.

E–gov қызметін

түсінбей жүрсіз бе?

Онда сізге волонтерлар көмек көрсетеді. Өйткені, телефон арқылы анықтама алып, шаруасын реттеуді білмейтіндер бар. Сондықтан E-gov қызметін үйрету үшін волонтерлар төтенше жағдай кезінде осындай шешім қабылдады.

Қазір оқуға түсуге өтініш беру, анықтама беру сынды қызметтің барлығы E-gov-та. Бұл біздің цифрлық сауаттылығымызды арттырады, әрине. Бірақ интернеттің иірімін түсінбей, уақыт ұттырып алатындар әлі көп.

– Біз осы мәселені байқадық та, «Golden Kazakhstan» бірлестігіндегі белсенді қыз-жігіттердің көмегімен E-gov қызметін үйретуге байланысты жаңа жоба бастадық. Бұл волонтерлар өздерінің бөлек жобаларымен ХҚКО-да ерікті қызмет атқарды. Сол жақтағы проблеманы көрді. Бізге ұсыныспен келді де, жобаны бірге жасадық. Қазір олар өтінішпен келген адамдарға, ең қажетті қызметтерді қалай алуға болатынын көрсетіп жүр. Біз бір адамды оқытсақ, ол жақындарына үйретеді. Демек, сол арқылы 20-30 адамның халық көп шоғырланған жерге баруының алдын аламыз, – деді орталық басшысы Сабыржан Кеңшілік.

Бүгінде волонтерлар тек қызмет көрсету емес, үйрету жағына баса назар аударуда.

Көмек керек пе? «Syr Volonterlary»-на хабарласыңыз

Қазақылықтың қаймағы бұзылмаған Сыр елінде жақсы істің жанынан табылатын еріктілердің қатары қалың. Оң қолым бергенді, сол қолым көрмесін дейтін қайырымды жандар да аз емес. Сондықтан олардың басын біріктіретін орталықтың керегі айдан анық еді. Шілде айында облыстағы барлық волонтерлардың басын біріктіріп, бір терезе қағидаты бойынша волонтерлық қызмет көрсететін «Syr Volonterlary» орталығы облыстық ішкі саясат басқармасының жанынан ашылды. Қолдауды қажет ететін тұрғындар осы орталыққа хабарласып көмек алуына болады. Негізгі басымдық коронавирус індетімен күреске және волонтерлық көмектер мен қайырымдылық акцияларына берілген.

Қазір мұнда 7 бағыт бойынша жауапты мамандар бөлініп, онлайн форматта жұмыс істеуде.

Атап айтқанда, тарихи-мәдени мұра объектілерін сақтау шараларына волонтерларды тарту бойынша «Birgemiz: Asyl mura», жоғалған адамдарды іздеу, зілзала қауіп-қатерін азайту, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай салдарын жою бойынша «Birgemiz: Úmit» бағыты жұмыс атқарады. Ал оқушылар мен студент жастарға үйірмелер, компьютерлік сауаттылықты арттыратын онлайн сабақтар мен курстар өткізуге бағытталған «Birgemiz: Bilim», онкологиялық диспансер, ауруханалардағы науқастарға медициналық көмек беруге бағытталған «Birgemiz: Saýlyq», қоршаған ортаны қорғау, өзендер мен ормандарды тазалап, ағаш отырғызуға бағытталған «Birgemiz: Taza Álem», қарттар үйіне, әлеуметтік аз қамтылған отбасыға көмек көрсетуге бағытталған «Birgemiz: Qamqor», өмірде қиын жағдайға тап болған жастарға, жас отбасыларға көмек беруге бағытталған «Birgemiz: Sabaqtastyq» бағыты бойынша көмек көрсетеді.

Енді орталықта атқарылған жұмыстардың кейбірін атап өтсек. 31 шілде күні «Syr Volonterlary» орталығының және Қазақстан халқы Ассамблеясының ұйымдастыруымен қасиетті Құрбан айт мерекесіне орай, «Мың алғыс!» жалпыреспубликалық акциясы өтті.

Сонымен қатар, Қазалы, Қармақшы, Жалағаш аудандарының волонтерлары «Birgemiz: Saulyq» бағыты бойынша «Бетперде тағып жүрейік!» науқаны аясында 4550 дана медициналық бетперде таратты. «Донор бол!» акциясы ұйымдастырылып, акцияға орталық қызметкерлері мен «Волонтерлар фронт-офисінің» мүшелері, сондай-ақ, қала бойынша ерікті жастар атсалысып өз үлестерін қосты.

Осы кезде «Абай-Дәулет» ЖШС-ның директоры, меценат Мұрат Сәрсенбаев Сырдария мен Қармақшы ауданының медицина қызметкерлеріне «Дәрігерлерге мың алғыс» республикалық акциясы аясында сый-құрмет көрсетті.

«Taza Qazaqstan» бағыты бойынша Сырдария ауданы волонтерларының қатысумен Сырдария өзені жағажайы бойында тазалық жұмыстары жүргізілді. Шиелі ауданының волонтер жастары «Birgemiz: TazaAlem» жалпыұлттық жобасы аясында, Құрбан айт мерекесі қарсаңында орталық мешітке тазалық жұмысын жүргізді. Сондай-ақ, «Бұл менің қоқысым емес, бірақ бұл менің туған өлкем» атты акциясын Қазалы ауданының ерікті жастары өткізді.

Волонтерлар археологиялық зерттеу жұмысына қатысады

Археологияға қызығатын, тарихи жәдіргелерге жаны ашитын волонтерларға осындай мүмкіндік бұйырып тұр. Алдағы уақытта «Birgemiz: Asyl mura» бағыты бойынша Қармақшы ауданындағы Бәбіш мола және Сырдария ауданындағы Асанас қалашықтарына археологиялық ескерткіштерге қазба және зерттеу жұмыстарын жүргізу жоспарланып отыр. Ұйымдастырушы – облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы.

Осы ретте Волонтерлар жылы аясында туған жердің тарихи-мәдени мұраларына қызығушылық танытатын және далалық қазба жұмыстарының қыр-сырын меңгеру үшін археологиялық зерттеу жұмыстарына волонтерларды тарту көзделген.

Екі отбасы баспаналы болды

Облыс бойынша «Харекет» қайырымдылық қоры волонтерлармен бірігіп Қызылорда қаласы мен Арал ауданындағы 2 көпбалалы анаға баспана кілтін табыстағаны туралы естіген боларсыз.

Иә, қызылордалық волонтерлар қаржы жинауға байланысты афишаларды таратып, демеушілерге хабарласып, барынша көмек көрсетіп, марапаттау сәтіне толығымен атсалысты. Ал Арал ауданындағы еріктілер оған дейін үй жалдап тұрып келген көпбалалы ананың баспанасын жөндеуге, қыста отын жарып, қар тазалауға көмегін берген еді. Сондай-ақ, олар да қордың арнайы жәшіктерін адам көп жиналатын орындарға қоюға әрі насихаттауға барынша үлес қосты.