Енді экологиялық төлемдердің қайда жұмсалатынын мәлімдеген Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиев өндіріске ең озық қолжетімді технологияларды енгізудің арқасында еліміздегі экологиялық ахуал жақсаратынын атап өтті.

«Мемлекет табиғат пайдаланушыларға экологиялық айыппұл төлеудің орнына қоршаған ортаға теріс әсерді болдырмау үшін барлық жағдайды жасау тиіс. Бұдан басқа, экологиялық залал болған жағдайда табиғат пайдаланушы қоршаған ортаны бастапқыда болған қалпына келтіруге міндетті.

Бірінші кезеңде мұнай-газ, тау-кен металлургиясы, химия және электр энергетикасы салаларына қатысты 50 ірі кәсіпорынды ең озық қолжетімді технологияларға ауыстыру жоспарланған. Осы 50 кәсіпорынға жалпы ластанудың 80%-ы тиесілі», – деді Мағзұм Мырзағалиев жиын барысында.

Кодекс жобасында бірінші санаттағы ірі кәсіпорындарға қатысты қоршаған ортаға әсерді бағалауды (ОВОС) жүргізу туралы талап қарастырылуда. Олардың тізбесі қайта қаралады және негізінен экологиялық қауіпті объектілерге баса назар аударылады.

«Сонымен қатар қоғам өкілдері қоршаған ортаға әсерді бағалаудың барлық кезеңдеріне қатысады. Міндетті түрде бірінші санаттағы объектілердің қоршаған ортаға әсері бағаланады. Ал екінші санаттағы объектілер скринингтен өтеді. Яғни, қоршаған ортаға әсерді бағалауды жүргізу қажет немесе қажет емес екендігі анықталады. Үшінші санаттағы объектілер бойынша декларация қабылданады», – деді министр.

Бүгінде қолданыстағы заңнама бойынша табиғатты қорғау іс-шараларына эмиссия үшін түскен төлемдерді мақсатты жұмсау мәселесі де кодексте қайта қарастырылды. Соңғы жылдары жергілікті атқарушы органдар келіп түсетін қаражаттың тек 45% пайызын ғана қоршаған ортаны қорғауға бөліп келген.

«Осыған байланысты, заң жобасында жергілікті атқарушы органдар түсетін экологиялық төлемдердің есебінен 100% пайыз көлемінде табиғатты қорғау іс-шараларына қаржы бөлуге міндетті екені көрсетілген», – деді министр.

Айта кетейік, Кодексте өндіріс және тұтыну қалдықтары мәселелерін шешу мақсатында қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы терминология мен ережелер халықаралық талаптарға сәйкес келтірілген. Сондай-ақ жобада қалдықтармен кезең-кезеңімен жұмыс істеуге бағытталған иерархия қарастырылған. Заңсыз қоқыс тастау мәселесін жүйелі түрде шешу үшін жаңа Экологиялық кодексте қоқыс шығаратын көліктерге GPS-датчиктерді міндетті түрде орнату мәселесі де қозғалды.Енді жаңа заң жобасы екінші оқылымға дейін жетілдіріледі.