Енді зейнетақы жинағының бір бөлігін баспана немесе білім алуға жұмсай аласыз. Бұл жайында Президент Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа Жолдауында айтып өтті. Осыған дейін де мұндай ұсыныстар бұқаралық ақпарат құралдарында аракідік жарияланып тұрды. Сарапшылар инвестициялық табысы инфляция деңгейінен әзер асатын қор тиімсіз деп түйінді жасаған. Азаматтар зейнетақы жинағында қаражаты болғанымен, оны басқару мүмкіндігі жоқтығын талай рет ашына айтты. Үкіметте де бұл проблема сан рет қаралды. Бірақ осыншалықты жоғары деңгейде сөз болғаны көптің көңіліне үміт бергендей. Ендігі жағдайда жылдан-жылға құнынан айырылған қаражатыңыз қазіргі маңызды деген проблемаңызды шешуге сеп болуы мүмкін.

Қазір зейнетақы жүйесіндегі қордаланған проблемалар тағы бір он жылда қиындықтарға алып келуі мүмкін екенін айт­қан Мемлекет басшысы Үкімет пен Ұлттық банкке тапсырма берді. – Еліміздің зейнетақы жү­йесін дамыту саласына ерекше тоқталғым келеді. Мұнда да қор­даланып қалған мәселе жеткілікті. Қазіргі кезде зей­нетақы жинағының жетіспеу­шілігі онша сезілмейді. Алайда 10 жылдан кейін жағдай өзгеруі мүмкін. Жұмыс істеп, зейнетақы қорын толықтырып жатқан аза­маттар саны азаяды. Ал зей­неткерлер саны арта түседі. Бұл ретте, зейнетақы активінен түсетін инвестициялық табыс пен жинақ деңгейі төмен болып қала бермек. Сондықтан Үкімет Ұлттық банкпен бірлесіп, зей­нетақы жүйесінің тиімділігін арттыру үшін нақты жұмыс жүргізуі керек, – деді Президент. Жолдауда ақпарат алаңында айтылған мәселелер ескерілгені сөзсіз. Өйткені Қасым-Жомарт То­қаев халықтың көкейінде жүр­ген жайтты дөп басып айтты. – Қазір жұмыс істеп жүрген адам өзінің зейнетақы жинағын тек зейнетке шыққаннан соң ғана пайдалана алады. Бірақ олардың бұл қаражатты зей­нетке шыққанға дейін пайда­ланғысы келетіні түсінікті жағ­дай. Жұмыс істейтін азаматтар өздер­інің зейнетақы жинағы­ның бір бөлігін белгілі бір мақ­сатқа, соның ішінде баспана са­тып алуға немесе білім алу үшін пайдалану мәселесін жыл соңына дейін пысықтауды Үкі­метке тапсырамын, – деген ол шығындарды оңтайландыру және активтерді инвестициялық басқару сапасын жақсарту мақ­сатымен Үкіметке ортақ әлеу­меттік қор құру және бірыңғай әлеуметтік төлем енгізу арқылы әлеуметтік қамсыздандырудың бюджеттен тыс жүйесін жұмыл­дыру мәселесін пысықтауды тапсыратынын жеткізді. Ендігі жерде бұл ұсыныс қалай жүзеге асырылмақ деген сауал туындайды. Жалпы, мұн­дай жүйе тиімді бола ма? Көп­шілігі бұл жаңалықты қуана қар­сы алғанымен, оны қолда­май­тындар да табылып жатыр. Мысалы, экономист Арман Бей­сенбаевтың мәлімдеуінше, бізде зейнетақы жинағының бір бө­лігін шешіп алған күннің өзінде оны айналымға салатын тиімді құралдар жеткіліксіз көрінеді. Сарапшы брокерлер мен сақтан­дырушы компанияларда актив­тер барын, бірақ оның өзі шетел­дік активтер екенін алға тартты. Ол: «Демек, біздегі зейнетақы жүйесі тағы да батыстағы на­рыққа жұмыс істейді. Сол себеп­ті, альтернатива қажет. Мысалы, мемлекет жылдық табысы тең­гемен алғанда 10-15 пайыздық облигациялар шығарсын. Аза­маттар оны сатып алады, ал Үкі­­мет табыстан түскен қара­жат­ты жүйені одан ары дамы­ту­ға жұм­сай бермек. Осындай жү­йе болса ғана біз қартты­ғымызға алаң­дамас едік» деп ой түйген. Зейнетақы қорындағы қара­жат халыққа дәл бүгінгідей қол­жетімді болмаған шығар. Бірақ экономистер бұл қаражатты қай­да жұмсасам деп керемет жос­пар құруға әлі ерте екенін айтуда. Қордағы қаражатты кім көрінгенге тарата бермейтіні бе­сенеден белгілі. Тек жұмыс іс­тейтін азаматтарға жина­ғындағы қаражатын мерзімінен бұрын шешіп алуға мүмкіндік берілетін шығар деген долбар да жоқ емес. Өйткені қартайғанда қаражатсыз қалу қаупі тым жоғары.